1950’lerin Amerika’sına saygı
Mehmet Karaman
2 min read
Yönetmen izleyiciyi Amerikan çölünün tam ortasındaki düşsel kent Asteroit’e götürür. Adını binlerce yıl önce düşen göktaşından alan bu yerde her yıl ülkenin her yanından gelen bilim küpü dâhi öğrenciler akademik rekabet için yarışırlar. Kıdemsiz Yıldız Gözlemcileri ve Askeri Uzay Öğrencileri Kongresi’nin programı beklenmedik bir olayla altüst olur. Başkan karantina ilan eder.
Gizli sırrı saklayan askerler, uçan dairelere takıntılı çocuklar, dağılmış aileler, bilim insanları, sanatçılar karmaşık varoluşsal sorular sormaya, yalnızlık çekmeye, hüzün duymaya başlarlar.
Olaylar ellilerin sitcomlarını andıran dekorlar içerisinde gelişiverir. Ünlü oyuncular kadrosu, uzun soyut diyaloglar, teknik mükemmeliyetçilik, milimetrik planlar, kadrajların simetrisi, kamera hareketlerinin akıcılığı, bölünmüş görüntü, anlatıcı ses, animasyon kullanımı, ayrıntılar Anderson’ın çok özel anlatımını oluştururlar. Retro görüntüler paleti William Eggleston’ın fotoğraflarını anımsatırlar.
Düzen-kaos, şüphe-belirsizlik gerilimi sürekli duyumsanır. Monument Valley, Amerikan sinemasının kült filmleri Posta Arabası, Easy Rider, Thelma ile Louise, Forrest Gump’a gönderme yapar. Tom Hanks, Scarlett Johansson, Jason Schwartzmann, Tilda Swinton, Steve Carell, Edward Norton, Adrien Brody’nin oynadığı Asteroit Şehir gösterimde.
ZIT KUTUPLARIN AŞKI
TABULARI YIKMAK
Cannes Festivali Belirli Bir Bakış bölümünde jüri özel ödülü ile Queer Palmiye ödülünü alan Joyland’de Saim Sadiq Pakistan’da hem kadınları hem erkekleri ezen ataerkil düzeni, çelişkileri, ikiyüzlü ahlakçılığı, homofobiyi, transfobiyi minimalist, gerçekçi bir anlatımla betimliyor. Sadiq, Haider’in babasının, abisinin baskın erkekliği arasında sıkışıp kalmasını, trans dansçı Biba’ya âşık olmasını ahlak dersi vermeden anlatır. 2009’da yasal olarak üçüncü cinsiyeti kabul eden ülkede translar dilenmek ya da seks işçisi olmak zorundalar. Lahor’daki metaforik, sembolik anlam yüklü eğlence parkının adını alan Joyland’in gösterimi kentte yasaklandı, Karaçi ve İslamabad’da sansürlenerek oynatıldı.
